نوشته‌شده در از drmokhtaralizadeh

بهروز فرنو در گفت‌وگو با فارس: «مختار علیزاده» به معارف قدیم تعلق‌خاطر بیشتری داشت/ تأکید شاگرد فردید بر حکمت هنر اسلامی

رئیس بنیاد حکمی ـ فلسفی فردید گفت: بحث‌های زیباشناسی مرحوم مختار علیزاده تحت عنوان استاتیک در محافل علمی دنیا مطرح است و این در واقع همان بحث متأخری است که با ترکیب معارف قدیم به مباحث ذوقی و مبادی هنر حکمی توجه کرده است.

بهروز فرنو رئیس بنیاد حکمی- فلسفی فردید به مناسبت درگذشت مختار علیزاده محقق و استاد حکمت عرفان اسلامی، فلسفه هنر و حکمت و هنر اسلامی دانشگاه‌های تهران، تبریز و شاهد که سحرگاه روز 13 شهریور ماه جاری دارفانی را وداع گفت، در گفت‌وگو با خبرنگار آیین و اندیشه خبرگزاری فارس عنوان کرد: بین شاگردان مرحوم فردید، استاد علیزاده به معارف قدیم و دوره اسلامی تعلق خاطر فراوان داشت.

وی افزود: ایشان به خصوص به این نکته توجه داشتند که متون حکمت ذوقی نظیر متون عبدالرزاق کاشانی، شرح منازل‌السائرین خواجه عبدالله و تفسیر عبدالرزاق و شرح گلشن راز شبستری را تدریس کنند و ما هم از محضر ایشان بیشتر در این متون بهره‌مند شدیم.

فرنو با تأکید بر اینکه استاد علیزاده در جلسات درس و بحثشان ساعت‌ها در باب یک بیت از «گلشن‌ راز» در مسأله تفکر و همین طور اسماء مختلف الهی و نسبت بنی آدم و مظهریت آدم نسبت به این اسماء که در حقیقت همین موضوع عرفان و تصوف بحث می‌کند، افزود: به همین دلیل بنیاد فردید هم برای تسلیت مرحوم علیزاده، نامه خود را با بیتی از گلشن‌ راز آغاز کرد.

وی در ادامه یادآور شد: تأکید دیگری که مرحوم علیزاده داشت نسبت به شناخت موضوع، مسائل و مبادی هر علم در معارف قدیم و جدید بود، در آغاز هر علمی به ویژه علوم قدیم مثل منطق و فلسفه رئوس ثمانیه(هشت گانه) طرح می‌شد که موضوع مسائل و مبادی و سابقه، ابواب و غایت هر علم در آن بود، حتی در باب حکمت‌های 14 گانه دوره اسلامی اگر به این موضوع و مبادی توجه کنیم،‌ تفکیک بین اقسام حکمت برای مخاطبان آسان‌تر خواهد شد.

رئیس بنیاد فردید بیان داشت: به طور مثال در علم کلام و فلسفه که هر دو از علوم بحثی و استدلالی هستند، اگر توجه کنیم در علم کلام، کتاب و روایت هر دو از مبادی آن محسوب می‌شوند، این امر در مسائل علم فلسفه و عرفان و تصوف نیز دیده می‌شود، در حکمت اشراق هم قرآن و حدیث هر دو از مبادی عرفان و تصوف‌اند، این توضیح استاد علیزاده که در حقیقت براساس نظری از مرحوم فردید بود، به شرح مواقف و کتب کلامی قدیم است و کاملاً برای ما روشن می‌کند که هر معرفتی نسبت به معرفت دیگر و هر حکمتی نسبت به حکمت دیگر چه تفاوتی از حیث موضوع،‌ مسائل و مبادی دارد و اینها را با هم خلط نباید کرد.

*تأکید استاد علیزاده بر حکمت ذوقی، عرفانی و تصوف

وی با اشاره به تفاوت‌های معارف قدیم نسبت به معارف که برحسب موضوع مسائل و مبادی قابل بحث است، افزود: خود این نحوه توجه، امکان را به مخاطب می‌داد که قدیم و جدید، اقسام معرفت و حکمت را با هم خلط نکنیم و در حقیقت بتوانیم تمیز دهیم و در هر علمی با توجه به موضوع و مبادی هر علم به سراغ مسائل آن برویم.

فرنو در پاسخ به این سؤال که مباحث زیباشناختی و حکمت ذوقی استاد علیزاده بر چه مبنایی استوار بوده، ‌توضیح داد: همه می‌دانیم که بحث‌های زیباشناسی استاد که تحت عنوان استاتیک در محافل علمی دنیا مطرح است، در واقع همان بحث متأخر و جدید است و در معارف قدیم اگر بخواهیم به مباحث ذوقی و مبادی برای هنر قائل شویم، باید به حکمت ذوقی، عرفانی و تصوف توجه کنیم.

وی ادامه داد: به همین جهت هم هست که مرحوم علیزاده زمانی که می‌خواست بحث حکمت هنر اسلامی را طرح کند، نگاهی به معارف ذوقی قدیم به خصوص متون عبدالرزاق کاشانی یا شرح گلشن راز و متونی از این دست داشت و براساس این متون سراغ اسماء لطف،‌جمال و جلال می‌رفت و اینها را برای رسیدن به مسائل هنر از منظر اسلامی مبنا قرار می‌داد.

رئیس بنیاد فردید با بیان اینکه امروز بر اساس تذکرات استاد فردید می‌دانیم ما در عصر مابعد مدرن به سر می‌بریم و بدیهی است که هنرهای مدرن که در دوره‌های اخیر رایج است در عصر پست مدرن و به اصطلاح فرهنگی در بحران و «اما» و «اگر» خواهد بود، اظهار داشت: گذشته از مدرنیته، توجه به ویژه در کشور ما به سابقه معارف اسلامی و حکمت معنوی، علی القاعده باید در جهت گذشت از مدرنیته و تعالی آن باشد، نه صرف توجهات پست مدرن کافی نیست، بلکه باید تعالی ترانس مدرن یا متعال از مدرنیته مطرح شود.

وی افزود: بنابراین اگر بخواهیم از منظر حکمت هنر اسلامی به مباحث توجه کنیم، امروز ما باید در مسیر یک هنر ترانس مدرن یا ماوراء مدرن حرکت کنیم، مراتبی از این امر در برخی آثار هنری دوره بعد از انقلاب کم و بیش دیده می‌شود، منتهای مراتب جا دارد، با بحث‌های حکمت هنر اسلامی نظیر بحث‌های استاد علیزاده دقت شود و این معنا را عمق بخشید و هنرمندان با این توجه عمق بیشتری در آثارشان پیدا کنند تا بتوانند در طریق معنای عمیق‌تری سیر کنند.

*علیزاده از جنگ اضداد جمال و جلال گذشت و به صلح اضداد رسید

فرنو در پایان بخشی از متن ترحیم بنیاد حکمی ـ فلسفی فردید برای استاد علیزاده در بیستمین سالگرد فردید بدین شکل قرائت کرد که در ادامه می‌آید:

«جان شارح گلشن راز از قفس تن برآمد و همراه روحش در آسمان آن گلشن به پرواز درآمد، از جنگ اضداد جمال و جلال گذشت و به صلح اضداد رسید، وی در زمان حیات از اسماء قهر و لطف الهی گفت و سرانجام به اسم حسن رسید، در سحرگاه حسن دیده از جهان فروبست و به دیدار دوست شتافت.

زنده یاد استاد مختار علیزاده عارف وارسته و محقق متفکر چند روزی است که رخ در نقاب خاک کشیده و جمع مستمعین علاقه‌مند را ترک گفته است، اما شیوه تحقیق و تأمل او باقی است و جان‌های مشتاقان را به تفکر و تأمل در حکمت قدیم و جدید می‌خواند؛ حکمتی که در زمانه ما با پرسش متفکر فقید سیداحمد فردید طرح شد و رهروانی چون استاد علیزاده یافت.

بنیاد حکمی و فلسفی فردید ضایعه جانگداز رحلت استاد علیزاده در بیستمین سال درگذشت دکتر فردید را به عموم علاقه‌مندان به حکمت او و خانواده آن سعید فقید تسلیت عرض می‌کند و علو درجات روح پرفتوح آن سعید فقید و استادش را از درگاه ایزد منان خواستار است».

به گزارش فارس، مختار علیزاده دیپلم خود را از دارالفنون گرفت و از دانشگاه تهران در رشته فلسفه فارغ‌التحصیل شد. وی برای ادامه تحصیل به ایتالیا و سپس به قاهره سفر کرد و تحصیلات خود را در مقطع دکتری در دانشگاه عین الشمس نیمه کاره رها کرد و به ایران بازگشت.علیزاده سال‌ها در دانشگاه‌های مختلف به تدریس حکمت هنر اسلامی پرداخت. او از شاگردان سیداحمد فردید محسوب می‌شود.

43 دیدگاه دربارهٔ «بهروز فرنو در گفت‌وگو با فارس: «مختار علیزاده» به معارف قدیم تعلق‌خاطر بیشتری داشت/ تأکید شاگرد فردید بر حکمت هنر اسلامی»

  4. Brezilya’da oluyor olay!Peki adı ‘Sambacı Sedat’a
    kadar çıkan Sedat Doğan kimdir? Mayk Şişman. 1 Brezilyada yakalanan Sedat Doğanın eski eşi Işın Karacayı.

  5. Galatasaray Haberleri Yayın Tarihi: 21:44. Spor Toto
    Süper Lig ‘in 2. haftasında Galatasaray sahasında Bitexen Giresunspor ‘u konuk ediyor.
    Ligin ilk haftasında Fraport TAV Antalyaspor ‘u 1-0
    geçen sarı-kırmızılı ekip, bu maçı da kazanarak ligde 2’de
    2 yapmayı hedefliyor. Karadeniz ekibi ise ilk
    puan veya puanlarını.

  14. Magnificent goods from you, man. I have understand your stuff
    previous to and you are just too excellent. I actually like what you have acquired here, really like what
    you’re saying and the way in which you say it.
    You make it entertaining and you still care for
    to keep it smart. I cant wait to read far more from you.
    This is actually a terrific web site.

  16. May I simply say what a relief to discover a person that truly knows what
    they are discussing on the net. You certainly know how to
    bring an issue to light and make it important. More people must look at this
    and understand this side of your story. It’s surprising you are not more popular
    because you most certainly have the gift.

  17. Hello! I just wanted to ask if you ever have any problems with hackers?
    My last blog (wordpress) was hacked and I ended up losing several weeks of
    hard work due to no backup. Do you have any methods to prevent hackers?

  21. Hi, i think that i saw you visited my website thus i came to “return the favor”.I’m trying to find things to enhance my web site!I suppose its ok to use a few of your ideas!!

  23. I do not know if it’s just me or if perhaps everyone
    else experiencing problems with your blog. It looks like some of the written text on your posts are running off
    the screen. Can somebody else please comment and let me
    know if this is happening to them too? This might be a
    issue with my web browser because I’ve had this happen previously.
    Many thanks

  27. Hello there! This post could not be written any better! Looking through this post reminds me of my previous roommate!
    He always kept talking about this. I am going to
    forward this post to him. Fairly certain he’s going to have a good read.

    I appreciate you for sharing!

  28. Hi colleagues, how is all, and what you wish for to say
    about this paragraph, in my view its actually awesome in favor
    of me.

  29. Excellent goods from you, man. I’ve understand your
    stuff previous to and you are just too fantastic. I really like what you have acquired here,
    really like what you’re saying and the way in which you say it.
    You make it entertaining and you still care for to keep it
    smart. I can not wait to read much more from you. This is actually a tremendous web site.

  36. You actually make it appear so easy with your presentation but I
    in finding this topic to be really something that I believe I would
    never understand. It sort of feels too complex and extremely
    extensive for me. I’m taking a look ahead in your next submit,
    I’ll try to get the hold of it! Escape room

  39. Good day! I simply want to give you a huge thumbs up for the great info you have got right here on this post. I’ll be coming back to your web site for more soon.

  40. After looking over a handful of the blog posts on your site, I seriously like your technique of blogging. I saved as a favorite it to my bookmark website list and will be checking back in the near future. Please check out my web site too and let me know how you feel.

  41. The next time I read a blog, Hopefully it won’t disappoint me as much as this one. After all, I know it was my choice to read through, nonetheless I genuinely believed you would have something interesting to talk about. All I hear is a bunch of crying about something you could fix if you were not too busy searching for attention.

پاسخی بگذارید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد.